Sanktuarium Pasyjno-Maryjne w Kalwarii Zebrzydowskiej jest pierwszą i największą w Polsce kalwarią, której specyfikę stanowi odwzorowanie miejsc Ziemi Świętej w postaci 41 kościołów i kaplic, wkomponowanych w malowniczy krajobraz beskidzki, zbliżony do topografii Jerozolimy. Wszystkie obiekty ułożone są w 2 zespoły kaplic, tworzące tzw. Dróżki Pana Jezusa i Dróżki Matki Bożej. Pierwszym fundatorem Kalwarii był od 1600 r. wojewoda krakowski Mikołaj Zebrzydowski. Z jego też woli stróżem miejsca jest Zakon Braci Mniejszych, zwany w Polsce Bernardynami, których klasztor i bazylika z cudownym obrazem Matki Bożej stanowią centralne miejsce Sanktuarium.
Ze względu na ciekawe założenia krajobrazowo-architektoniczne oraz wielkie bogactwo religijno-kulturowe, Kalwaryjskie Sanktuarium zostało wpisane w 1999 r. na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.
Organy istnieją lub istniały w tych kościołach i kaplicach, w których często odprawiana była Msza św. lub nabożeństwa odpustowe. W ciągu 4-wiekowej historii Kalwarii w 7 kościołach wybudowano w sumie 10 organów, z których obecnie istnieje 6. Przestrzenny obraz ich rozmieszczenia na terenie Kalwarii, wraz z czasem budowy przedstawia niżej rys 1.
Tak wielka liczba instrumentów na terenie jednego sanktuarium stanowi pewien ewenement pośród innych kalwarii polskich i europejskich oraz jest bogatym źródłem dla badań instrumentoznawczych.
Na niniejszych stronach internetowych zamierzam przedstawić w wielkim skrócie wszystkie organy w dziejach Kalwarii. Dla usystematyzowania zgromadzonych wiadomości, najważniejsze dane historyczne i inwentaryzacyjne zostaną podane osobno dla każdego instrumentu, według podobnego schematu. Wszelkie informacje, a także hipotezy są efektem połączenia analizy źródeł z wynikami badań samych instrumentów, przeprowadzonych przez autora osobiście w 1999 r.
Dla poszukujących dokładniejszych analiz instrumentoznawczych – technicznych i brzmieniowych odsyłam do obszernego opracowania: J.M Śmierciak, Organy w Bazylice oo. bernardynów w Kalwarii Zebrzydowskiej. Studium historyczno-instrumentoznawcze. Praca mgr napisana w Katedrze Instrumentologii Instytutu Muzykologii KUL. Dostępna w bibliotece IM KUL oraz u autora.
Od 1996 r. odbywają się w kalwaryjskiej bazylice Letnie Koncerty Festiwalowe w ramach Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej.
Należy dodać, że organy są tylko cząstką bogatej kultury muzycznej w Kalwarii. Nieodłącznym elementem nabożeństw kalwaryjskich od samego ich początku są specyficzne pieśni kalwaryjskie i orkiestry dęte zwane tutaj „muzyką”. Kilkaset pieśni skomponowanych w większości przez kalwaryjskich przewodników oraz kilkadziesiąt orkiestr dętych, które niejednokrotnie decydowały nawet o stroju i dyspozycji kalwaryjskich organów, to ogromna złożoność problematyki, która wymaga głębszego i systematycznego opracowania.
