170 lat Kalwaryjskiej Orkiestry Dętej
W niedzielę 15.10.2017 Miejska Orkiestra Dęta z Kalwarii Zebrzydowskiej świętowała Jubileusz 170-lecia działalności.
O godz. 17.00 w Bazylice Matki Bożej Anielskiej odprawiono Mszę św. pod przewodnictwem Kustosza Sanktuarium O. Konrada Cholewy, którą sprawowano w intencji żyjących i zmarłych muzyków współtworzących to wyjątkowe dzieło.
Po Eucharystii odbył się krótki jubileuszowy koncert w wykonaniu kalwaryjskiej Orkiestry.
Miejska Orkiestra Dęta Kalwarii Zebrzydowskiej, obchodząca dziś jubileusz 170 lecia istnienia jest jedną z najstarszych amatorskich orkiestr dętych nie tylko w Polsce, ale również w Europie. Jako ciekawostkę należy podać fakt, że uznawana nieoficjalnie za najstarszą orkiestrę dętą w Europie – Górnicza Orkiestra Dęta Kopalni Soli z Wieliczki – została założona w 1830 roku, czyli tylko 17 lat wcześniej niż powstał pisemny statut sporządzony przez Kustosza kalwaryjskiego klasztoru O. Moslera, gdzie znajdują się zapisy o istnieniu przyklasztornej orkiestry dętej składającej się z kapelmistrza i 18-tu członków. Rok 1847 r., jako rok pierwszej pisemnej wzmianki o kalwaryjskiej orkiestrze, uznany został za moment powstania tej orkiestry, choć ta musiała istnieć już wcześniej. W r. 1671 bowiem Marianna Zebrzydowska, wdowa po Michale Zebrzydowskim, zapisała klasztorowi znaczną sumę pieniędzy na uświetnianie uroczystości pogrzebu i tryumfu Matki Bożej. Zobowiązała również klasztor o postaranie się m.in. o orkiestrę. Trudno przypuszczać, aby klasztor woli fundatorki nie wypełniał. Dlatego istnieje duże prawdopodobieństwo, że orkiestra powstała znacznie wcześniej i być może jest nawet starsza niż orkiestra z Wieliczki.
Cała historia Kalwaryjskiej Orkiestry Dętej jest bardzo bogata i została dobrze udokumentowana w wydanej z okazji 160-cio lecia istnienia orkiestry książce pt. „Dzieje Kalwaryjskiej Orkiestry Dętej”, autorstwa jednego z członków orkiestry. Dziś warto wspomnieć, że pierwszym znanym z imienia i nazwiska kapelmistrzem był mieszkaniec Bugaja kalwaryjskiego – Józef Gasiński, który był wykształconym w armii austriackiej wojskowym muzykiem. Jego ojciec Władysław i żyjący wnuk Wojciech Gasiński byli również kapelmistrzami tej orkiestry. Wkład rodziny Gasińskich w pracę w kalwaryjskiej orkiestrze dętej było ogromny. Ojciec Józef, syn Władysław oraz żyjący wnuk Wojciech prowadzili ją łącznie przez prawie 80-lat. Dzięki zaangażowaniu kolejnych kapelmistrzów orkiestra jedyną przerwę w swojej 170-cio letniej działalności miała w czasie II wojny światowej. Po II wojnie światowej ze względu na trudną sytuację lokalową oraz polityczną kalwaryjska orkiestra z orkiestry przyklasztornej stała się miejską orkiestrą miasta Kalwarii. Jednak nawet w tych trudnych politycznie czasach, jak wspominał ówczesny kapelmistrz orkiestry – św.p. Jan Kłącz, lokalne władze nie sprzeciwiały się zbytnio występom orkiestry na uroczystościach kościelnych.
Od czasów powojennych Kalwaryjska Orkiestra Dęta jest związana z Urzędem miasta Kalwarii, dzieląc swój czas pomiędzy występy związane z uroczystościami państwowymi i kościelnymi. W swojej długiej historii orkiestra miała okazję koncertować w wielu miastach w kraju i za granicą: m.in. w niemieckim Hameln, we Lwowie, w Wiedniu oraz w Lewoczy na Słowacji. Wielkim przeżyciem dla kalwaryjskich muzyków było możliwość witania i żegnania dwóch kolejnych papieży w Kalwarii podczas ich pielgrzymek do Polski. W 2002 r. orkiestra pod batutą kapelmistrza Mariana Górkiewicza witała i żegnała Papieża Jana Pawła II, a w 2006 pod batutą Karola Piątka grała dla Papieża Benedykta XVI.
W swoim napiętym harmonogramie uroczystości kościelnych i państwowych orkiestra znajduje czas, aby przygotować się i brać udział w konkursach orkiestr dętych. Jednym z ostatnich sukcesów orkiestry jest zajęcie w 2015 r. III miejsca w konkursie Echo Trombity, który odbył się w Polance Wielkiej. III miejsce dało kalwaryjskiej orkiestrze kwalifikację do małopolskiego finału Echa Trombity w Nowym Sączu, gdzie orkiestra otrzymała wyróżnienie. Wielkim marzeniem orkiestry, które się zrealizowało było powstanie Szkoły muzycznej w Kalwarii. Jej utworzenie napewno zaowocuje w przyszłości rozwojem lokalnej społeczności muzycznej.
Dziś orkiestra liczy 37 muzyków, a jej kapelmistrzem jest Pan Kazimierz Gromada.
W tym miejscu warto przywołać cytat: „Człowiek pracujący rękoma to robotnik; człowiek pracujący rękoma i umysłem to rzemieślnik; a człowiek pracujący rękoma, umysłem i sercem to artysta”.
(Tekst o historii orkiestry udostępnił P. Rafał Piętoń)
