Sanktuarium Pasyjno-Maryjne w Kalwarii Zebrzydowskiej jest pierwszą i największą w Polsce kalwarią, której specyfikę stanowi odwzorowanie miejsc Ziemi Świętej w postaci 41 kościołów i kaplic, wkomponowanych w malowniczy krajobraz beskidzki, zbliżony do topografii Jerozolimy. Wszystkie obiekty ułożone są w 2 zespoły kaplic, tworzące tzw. Dróżki Pana Jezusa i Dróżki Matki Bożej. Pierwszym fundatorem Kalwarii był od 1600 r. wojewoda krakowski Mikołaj Zebrzydowski. Z jego też woli stróżem miejsca jest Zakon Braci Mniejszych, zwany w Polsce Bernardynami, których klasztor i bazylika z cudownym obrazem Matki Bożej stanowią centralne miejsce Sanktuarium.
Ze względu na ciekawe założenia krajobrazowo-architektoniczne oraz wielkie bogactwo religijno-kulturowe, Kalwaryjskie Sanktuarium zostało wpisane w 1999 r. na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.
Organy istnieją lub istniały w tych kościołach i kaplicach, w których często odprawiana była Msza św. lub nabożeństwa odpustowe. W ciągu 4-wiekowej historii Kalwarii w 7 kościołach wybudowano w sumie 10 organów, z których obecnie istnieje 6. Przestrzenny obraz ich rozmieszczenia na terenie Kalwarii, wraz z czasem budowy przedstawia niżej rys 1.
Tak wielka liczba instrumentów na terenie jednego sanktuarium stanowi pewien ewenement pośród innych kalwarii polskich i europejskich oraz jest bogatym źródłem dla badań instrumentoznawczych.
Na niniejszych stronach internetowych zamierzam przedstawić w wielkim skrócie wszystkie organy w dziejach Kalwarii. Dla usystematyzowania zgromadzonych wiadomości, najważniejsze dane historyczne i inwentaryzacyjne zostaną podane osobno dla każdego instrumentu, według podobnego schematu. Wszelkie informacje, a także hipotezy są efektem połączenia analizy źródeł z wynikami badań samych instrumentów, przeprowadzonych przez autora osobiście w 1999 r.
Dla poszukujących dokładniejszych analiz instrumentoznawczych – technicznych i brzmieniowych odsyłam do obszernego opracowania: J.M Śmierciak, Organy w Bazylice oo. bernardynów w Kalwarii Zebrzydowskiej. Studium historyczno-instrumentoznawcze. Praca mgr napisana w Katedrze Instrumentologii Instytutu Muzykologii KUL. Dostępna w bibliotece IM KUL oraz u autora.
Od 1996 r. odbywają się w kalwaryjskiej bazylice Letnie Koncerty Festiwalowe w ramach Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej.
Należy dodać, że organy są tylko cząstką bogatej kultury muzycznej w Kalwarii. Nieodłącznym elementem nabożeństw kalwaryjskich od samego ich początku są specyficzne pieśni kalwaryjskie i orkiestry dęte zwane tutaj „muzyką”. Kilkaset pieśni skomponowanych w większości przez kalwaryjskich przewodników oraz kilkadziesiąt orkiestr dętych, które niejednokrotnie decydowały nawet o stroju i dyspozycji kalwaryjskich organów, to ogromna złożoność problematyki, która wymaga głębszego i systematycznego opracowania.
Proszę z całego serca o modlitwę uwolnienia mnie od okropnych, natrętnych myśli, z którymi już nie mogę sobie poradzić, nie potrafię przez nie cieszyć się swoim życiem. Panie Boże uwolnij mnie od złego oraz zajmij się moim zmarłym synkiem. Jezu Ufam Tobie, Amen. Dziękuje.
